Preply porównuje równość legislacyjną dla społeczności LGBTQ+ na całym świecie

Z wielką przyjemnością obserwujemy, jak coraz więcej osób swobodnie określa swoją tożsamość, zostawiając za sobą tradycyjne oczekiwania dotyczące płci i ról, mogąc wreszcie być w pełni sobą. Ruch LGBTQ+ nigdy nie był tak widoczny jak dziś. Społeczność jest silna, głośna i dumna. Obchodzimy Miesiąc Dumy, podczas gdy dzielnice takie jak Berlin-Schöneberg, Londyn-Soho, Le Marais w Paryżu czy Christopher Street w nowojorskim Greenwich Village kształtują urbanistyczny krajobraz najbardziej wpływowych miast świata.

Od samego początku istnienia Preply i jej międzynarodowej społeczności, podstawą jest tolerancja i różnorodność. Stoimy po stronie naszych nauczycieli, uczniów i współpracowników.

W ramach indeksu praw osób LGBTQ+ chcielibyśmy przyjrzeć się historii walki tej społeczności o równość prawną na całym świecie. W tym celu wybraliśmy 50 krajów i oceniliśmy je według ich statusu w zakresie równości prawnej w stosunku do populacji heteroseksualnej, cisgenderowej. W tym celu oceniano następujące kryteria: akceptacja społeczna, kryminalizacja aktów homoseksualnych, małżeństwo dla wszystkich, adopcja dla wszystkich, ochrona przed dyskryminacją, ochrona przed dyskryminacją w miejscu pracy oraz prawo do zmiany zapisu płci w oficjalnych dokumentach.

Holandia i Norwegia są pionierami równości

W Holandii i Norwegii członkowie społeczności LGBTQ+ korzystają ze wszystkich zbadanych praw i mechanizmów ochronnych. To czyni te kraje światowymi liderami w promowaniu równości dla społeczności LGBTQ+. W Afganistanie, Katarze i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, a także w kilku innych krajach, grupy te nie mają żadnej ochrony prawnej. Akty homoseksualne są tam przestępstwem. Emirat Dubaju, popularny wśród turystów, karze zgodną miłość między mężczyznami nawet dziesięcioma latami więzienia.

Francja jest liderem w dekryminalizacji homoseksualizmu

Od 1791 roku homoseksualizm nie jest już przestępstwem we Francji, co czyni ten kraj pionierem ruchu. Po nim nastąpiła Turcja w 1858 r. I Japonia w 1881 r. Oba te kraje są krajami, w których publiczne wyrażanie homoseksualizmu jest dość trudne i jest uważane za tabu w dzisiejszych czasach. Najnowsza dekryminalizacja homoseksualizmu miała miejsce w Indiach w 2018 roku.

Intensywne dyskusje na temat praw trans w Niemczech

Niemcy zajmują 10 miejsce: dopiero całkiem niedawno osoby LGBTQ+ uzyskały znaczną równość ustawową, możliwość korzystania z ochrony przed dyskryminacją, a także prawo do zmiany zapisu płci. Zwłaszcza tzw. ustawa transseksualna z 1980 r. spotkała się z głośną krytyką środowiska. Obecnie trwają już dyskusje nad reformą tej ustawy.

Od 2001 roku małżeństwo dla wszystkich staje się coraz bardziej powszechne na świecie

W 2001 r. Holandia stała się pierwszym krajem, który zezwolił parom tej samej płci na zawarcie małżeństwa. Republika Południowej Afryki dwa lata później. Na stronie Niemcy, pary tej samej płci otrzymały takie same prawa jak pary heteroseksualne dopiero w 2017 roku. Austria przyjęła Małżeństwo dla wszystkich w 2019 r. Chorwacja, Grecja, Włochy, Czechy oraz Estonia pozwalają na takie małżeństwo, ale tylko jako zarejestrowane partnerstwo cywilne, a nie jako sformalizowany związek.

23 państwa dopuszczają Adopcję dla Wszystkich

W Kanadzie, pary nieheteroseksualne są równe parom heteroseksualnym pod względem adopcji dzieci od 1996 roku. Na dzień dzisiejszy 23 z 50 badanych państw przyjęło równość w adopcji. Na stronie Tajwan oraz Estonii, osoby mogą adoptować tylko biologiczne dzieci drugiej osoby w ich związku partnerskim. W Grecji, w Filipinach, Łotwa, Bośnia i Hercegowina, Wenezuelapaństwo Watykan, Turcja oraz Rosja, dzieci niebiologiczne mogą być adoptowane tylko przez jednego z partnerów w związku partnerskim, ale nie przez obu partnerów.

Ochrona przed dyskryminacją jest podstawowym filarem na drodze do równości

W Norwegii, osoby LGBTQ+ mogą od 1981 roku bronić się prawnie przed dyskryminacją. W Niemczech w 2006 roku wprowadzono ogólną ustawę o równym traktowaniu. Obejmuje ona również ochronę przed dyskryminacją w miejscu pracy. Osoby LGBTQ+ nie mają żadnej ochrony prawnej przed dyskryminacją we wszystkich miejscach publicznych m.in. w Korei Południowej, Japonii, Turcji, Rosji, Sri Lance, Chinach, Singapurze, Iranie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Katarze i Afganistanie.

Ciężka walka społeczności LGBTQ+ z konserwatywnymi wartościami trwa nadal

Społeczność ta ciężko walczyła o osiągnięcie takiego poziomu samostanowienia i akceptacji, jaki ma dzisiaj. Wiele aspektów, takich jak prawo do Małżeństwa dla Wszystkich, nie obowiązuje tak długo, jak się wydaje. Na przykład równość małżeńska stała się rzeczywistością w Niemczech dopiero w 2017 roku, a w Austrii dopiero w 2019 roku. Ponadto, jak pokazuje obecna sytuacja na Węgrzech, społeczność LGBTQ+ musi stale bronić swoich praw przed konserwatywnymi głosami i wartościami. Poza tym, niestety, nie możemy również zapominać, że w niektórych krajach świata homoseksualizm jest prawnie zakazany, a w najgorszych przypadkach karany śmiercią.

Unikalną cechą naszego porównania jest to, że wzięliśmy pod uwagę nie tylko to, czy dana społeczność ma równość prawną, ale także w jakim momencie taka równość oficjalnie zaczęła obowiązywać i czy dotyczy wszystkich grup LGBTQ+. Im dłużej tak jest i im bardziej kompleksowe są mechanizmy równościowe i ochronne, tym wyższa ocena państwa.

Definicje, metodologia i źródła

Dokument z listą wszystkich wykorzystanych źródeł można znaleźć tutaj.

Akceptacja społeczna: Orientacyjna metryka względna, która opisuje społeczną akceptację dla osób LGBTQ+ i ich praw. Ten benchmark, znany jako Global Acceptance Index, został zaadaptowany z raportu UCLA School of Law "Social Acceptance of LGBTI People in 175 Countries and Locations, 1981 to 2020" (strona 33). Im wyższy benchmark, tym lepsza ocena.

Dekryminalizacja aktywności homoseksualnej: Legalizacja homoseksualizmu jest często pierwszym kamieniem milowym w queerowej historii danego narodu. W tym przypadku liberalizacja oznacza dekryminalizację homoseksualizmu i homoseksualnych związków partnerskich. Zakończona dekryminalizacja jest w tym porównaniu oceniana pozytywnie. Im wcześniej miała miejsce, tym wyższa ocena.

Małżeństwo dla wszystkich: W wielu kręgach heteronormatywne małżeństwo jest i było uważane za formę współżycia, która szczególnie zasługuje na ochronę. W wielu przypadkach małżeństwo zapewnia również korzyści prawne. Koncepcja Małżeństwa dla wszystkich wiąże się z prawem do zawarcia małżeństwa dla i pomiędzy wszystkimi osobami niezależnie od ich płci, przyczyniając się w ten sposób do równości. Równość legislacyjna małżeństwa została oceniona pozytywnie. Im wcześniej miało ono miejsce, tym wyższa ocena.

Adopcja dla wszystkich: W wielu przypadkach adopcja dzieci zależy od małżeństwa lub związku partnerskiego między mężczyzną i kobietą. Koncepcja ta opiera się przede wszystkim na założeniu, że dziecko potrzebuje do rozwoju zarówno matki (cisgender), jak i ojca (cisgender). Prawo do adopcji dla wszystkich oddziela adopcję od komponentu płciowego i umożliwia adopcję dla wszystkich płci i par. Równość legislacyjna w adopcji została oceniona pozytywnie. Im wcześniej miało to miejsce, tym wyższa ocena. Dopuszczenie adopcji z pewnymi ograniczeniami, np. dopuszczenie adopcji tylko dla osób w związku lub dopuszczenie adopcji tylko dzieci biologicznych drugiej osoby w związku, zostało ocenione pozytywnie, ale w żadnym przypadku nie wyżej niż pełna równość prawna bez żadnych ograniczeń.

Ochrona przed dyskryminacją: Przepisy przeciwko dyskryminacji mają na celu zapewnienie równych szans i zapewnienie podstawy prawnej dla wolności od dyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub płeć. W najlepszym przypadku przepisy antydyskryminacyjne działają kompleksowo we wszystkich obszarach społeczeństwa i we wszystkich miejscach publicznych. Pozytywnie oceniono wdrożenie przepisów chroniących przed dyskryminacją ze względu na płeć lub orientację seksualną. Im wcześniej wprowadzono te ramy prawne, tym ocena była korzystniejsza. Niepełna ochrona została oceniona korzystniej niż status bez ochrony, ale nadal nie tak wysoko jak kompleksowe przepisy o niedyskryminacji.

Ochrona przed dyskryminacją w miejscu pracy: Szczególna ochrona przed dyskryminacją jest wymagana w miejscu pracy i przy poszukiwaniu pracy. Pozytywnie oceniono wdrożenie przepisów chroniących przed dyskryminacją w miejscu pracy i przy poszukiwaniu pracy ze względu na płeć lub orientację seksualną. Im wcześniej wprowadzono te ramy prawne, tym ocena była korzystniejsza. Niepełna ochrona została oceniona bardziej korzystnie niż status bez ochrony, ale nadal nie tak korzystnie jak kompleksowe środki niedyskryminacji.

Prawo do zmiany zapisu o płci: Osoby, którym przy urodzeniu przypisano niewłaściwą płeć, jak w przypadku osób transseksualnych, lub które nie identyfikują się ani jako kobieta, ani jako mężczyzna, mają w niektórych przypadkach prawo do zmiany zapisu płci w akcie urodzenia, paszporcie, akcie stanu cywilnego lub innym oficjalnym dokumencie. Prawo do zmiany zapisu płci stanowi publiczne uznanie tożsamości trans i spektrum płci wykraczającego poza standardy binarne. Kraje, które dopuszczają to prawo, zostały ocenione pozytywnie. Im wcześniej wprowadzono te ramy prawne, tym bardziej przychylna była ocena. Posiadanie niepełnych lub warunkowych praw było oceniane korzystniej niż brak praw, ale nie tak pozytywnie jak zapewnienie zrozumiałej ochrony. Na przykład, wśród najbardziej rozpowszechnionych ograniczeń jest to, że osoby transseksualne nie mogą zmienić rejestracji płci, dopóki nie przejdą operacji zmiany płci.

Uwaga końcowa

Rozumiemy, że powyższe kryteria nie są wyczerpujące i reprezentują tylko kilka aspektów w walce o pełną równość osób queer. Innymi kryteriami uzupełniającymi ocenę byłyby np. zakaz terapii konwersyjnej, zakaz oddawania krwi, cenzura tematów LGBTQ+ w sferze publicznej i edukacyjnej. Niestety, ze względu na fragmentaryczną dostępność danych musieliśmy się zdecydować na nieuwzględnienie tych i innych tematów. To samo dotyczy w zasadzie także wyboru badanych krajów. Z tego powodu ograniczyliśmy się do kryteriów i krajów, które dostarczają w miarę wiarygodnego zestawu danych z wiarygodnych źródeł.